Cel: Uświadomienie uczniom odpowiedzialności za niezaśmiecanie świata. Kształcenie nawyków i zdobywanie praktycznych umiejętności postępowania ze zużytym opakowaniem.

Cele operacyjne:
1. Uczeń zna różne rodzaje opakowań.
2. Ma świadomość konsekwencji zaśmiecania świata.
3. Potrafi wymienić metody zaradcze w walce z odpadami oraz wskazać osoby odpowiedzialne.
4. Ma świadomość własnych obowiązków w tym zakresie oraz metod postępowania z odpadami.

Metody pracy:
- podające: pogadanka, objaśnienia, problemowa,
- aktywizujące: praca w grupach, burza mózgów;
- praktyczne: pokaz, obserwacje.

Środki dydaktyczne: owoce i warzywa (banany, pomarańcze, orzechy, jabłka, cebula - wystarczy po 2), arkusze szarego papieru, karteczki, kolorowe flamastry, różne ciekawe opakowania, np. z pracowni historycznej: pleciony kosz, gliniane naczynia, drewniana beczka, misa z brązu, oraz przyniesione przez nauczyciela, np. szkatułki ozdobne, pudełka metalowe na cukier, herbatę oraz butelki szklane, plastikowe, tekturowe pudełka, flakoniki po perfumach, puszki po konserwach itp., obrus do nakrycia opakowań, kartony z bloku A4, sznurek do bielizny, spinacze.

PRZEBIEG LEKCJI:

I Wprowadzenie.
1. Czynności organizacyjno - porządkowe
2. Wprowadzająca pogadanka nauczyciela (nauczyciel zwraca uwagę uczniów na leżące na stoliku na środku klasy owoce i warzywa) pod hasłem - "Przyroda zawsze doskonale pakuje swoje wytwory". Np.:
Sama Natura zadbała o swego rodzaju opakowanie dla wielu produktów spożywczych. Pomarańcze, banany, orzechy i warzywa spokojnie rosną chronione przez własne opakowanie - skórkę. Do spożycia swoich darów Natura zachęca nas jaskrawym, ciepłym kolorem i oryginalnym kształtem tych "opakowań".
3. Podanie tematu zajęć i zapisanie go na tablicy.

II Rozwinięcie.
1. Nauczyciel prosi uczniów, by na małych karteczkach wpisali swoje przemyślenia na temat: "Dlaczego człowiek wymyślił opakowanie?" Nauczyciel przygotowuje na arkuszu papieru sylwetkę człowieka (może położyć papier na podłodze i odrysować sylwetkę jednego z uczniów). Następnie prosi, by każdy uczeń przylepił swoją kartkę wewnątrz sylwetki człowieka. Odczytanie wszystkich zapisów (może to zrobić nauczyciel).
2. Pogadanka nauczyciela na temat historii opakowań. Nauczyciel rozpoczyna swą wypowiedź od nawiązania do pomysłów uczniów, np.: człowiek wymyślił opakowanie, by tak jak powiedzieliście, chronić żywność przed uszkodzeniem i zepsuciem oraz by efektywnie ustawić ją na sklepowych półkach. Opakowanie ułatwia też transport i magazynowanie. Opakowanie towarzyszy ludziom od dawna. Ludzie pierwotni zawijali zdobytą żywność w liście. Potem szyli skórzane worki i pletli kosze. Znacznie później zaczęli przechowywać swoje skarby w bogato zdobionych drewnianych skrzyniach i używali naczyń z brązu, mosiądzu, a nawet złota. Biedniejsi musieli zadowolić się glinianym dzbankiem, kamiennym garnkiem i drewnianą beczką. Ludzie ozdabiali swoje pierwsze "opakowania", nadawali im przedziwne kształty i kolory. Dzisiaj opakowania nadal spełniają te funkcje co kiedyś, a ich producenci próbują zaspokoić zmieniające się potrzeby konsumentów. Zmieniają się one w zależności od wieku, warunków i od zaspokajania podstawowych potrzeb, np. głodu (zabezpieczenie żywności przed zepsuciem), poprzez ochronę naszego zdrowia, po spełnianie marzeń (luksusowe perfumy), pudełko ulubionych czekoladek.
3. Nauczyciel zaprasza uczniów do obejrzenia różnych opakowań, które udało się zgromadzić w klasie, odsłania obrus i prosi, by wszyscy po kolei (tak jak w muzeum) podchodzili do stolików z opakowaniami. Uczniowie zwiedzają klasowe "muzeum" i próbują wyjaśnić, do czego służyły bądź służą poszczególne przedmioty, np. beczka drewniana - do kiszenia kapusty, ogórków, przechowywania wina; garnki kamienne - do przechowywania mleka, mięsa itp.
4. Burza mózgów - uczniowie odpowiadają na postawione przez nauczyciela pytania: Jakie konsekwencje mamy dzisiaj tego, że człowiek wymyślił opakowanie?
Uczniowie odpowiadają, dyżurni notują na szarym papierze, zawieszonym na tablicy, wypowiedzi kolegów, segregując je na korzystne (zapisywane na połowie papieru kolorem czarnym) i niekorzystne ( zapisywane na drugiej połowie papieru kolorem czerwony).Np.:

KORZYSTNE
Chroni żywność przed zepsuciem.
Ułatwia transport.

NIEKORZYSTNE
Jest ich za dużo.
Są problemy z ich utylizacją.

5. Nauczyciel w nawiązaniu do wypowiedzi uczniów zadaje pytanie problemowe: Skoro z waszych wypowiedzi wynika, że opakowania są ludziom potrzebne, to co zrobić, żeby uniknąć problemów, jakie pojawiają się po ich wykorzystaniu i kto powinien rozwiązywać te problemy?
Uczniowie w zespołach udzielają odpowiedzi, jedna osoba z grupy zapoznaje wszystkich z ich pomysłami. Nauczyciel zapisuje najlepsze pomysły na oddzielnych kartkach A4 z bloku rysunkowego i przypina je na rozciągniętym (podczas pracy zespołów przez salę lekcyjną, np. przed tablicą) sznurku do bielizny. Np.:
- unikanie powstawania odpadów w fabrykach - producenci
- produkowanie opakowań koniecznych, a nie opakowania na opakowanie - producenci
- uświadamianie ludzi co do korzyści płynących z segregowania odpadów - władze lokalne, media, politycy, my - uczniowie
- ustawienie pojemników do selektywnej zbiórki - władze lokalne
- segregowanie i wrzucanie do pojemników zużytych opakowań - konsumenci
- oddawanie opakowań do punktu skupu - konsumenci
- świadome zakupy (kupowanie artykułów z surowców wtórnych) - konsumenci...
Odczytanie przez nauczyciela wszystkich zawieszonych wypowiedzi, począwszy od zadań producentów.

III Zakończenie
1. Nauczyciel wyjaśnia, dlaczego użyliśmy takiej formy prezentacji pomysłów uczniów - sznurek symbolizuje wspólną odpowiedzialność wszystkich ogniw: producentów, handlowców, konsumentów, władz lokalnych, władz państwowych.
2. Pochwała uczniów za pracę na zajęciach.
3. Zadanie pracy domowej: Zaprojektuj i wykonaj opakowanie prezentu w taki sposób, aby po wręczeniu ucieszyło obdarowanego i nie było uciążliwym śmieciem. Na następnej lekcji zorganizujemy wystawkę pomysłowych opakowań.

Bibliografia:
Opakowanie - broszura edukacyjna dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. Opracowanie tekstów i projekt graficzny - Agencja Reklamowa Codex Media, Warszawa; druk - AWR "Dino", Warszawa, publikacja dofinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Polskiej Koalicji Przemysłowej na Rzecz Opakowań Przyjaznych Środowisku "EKO-PAK