W obecnych czasach bardzo wielu ludzi dokształca się na różnych poziomach. Dzięki internetowi rozwija się system kształcenia na odległość. Mankamentem takiej formy zdobywania wiedzy może być pełniejsze jej uzupełnienie wiedzą pochodzącą z lektury książek i czasopism. I tu wielką rolę mogą odegrać biblioteki, które mają służyć m.in.: wspomaganiu edukacji indywidualnej i samokształceniu, jak i ustawowych programów kształcenia na wszystkich poziomach.
Wspieranie przez biblioteki pozaszkolnego systemu uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych, wymaga ścisłego współdziałania z organizacjami i instytucjami bezpośrednio do tego powołanymi i odbywa się w pozaszkolnych formach kształcenia, takich jak:
* kurs - w czasie trwania nie krótszym niż 30 godzin zajęć edukacyjnych, realizowanych zgodnie z programem nauczania przyjętym przez organizatora kształcenia,
* kurs zawodowy - którego program nauczania obejmuje usystematyzowanie treści nauczania wybrane z programu nauczania zawodu,
* seminarium - jest pozaszkolną formą kształcenia o czasie trwania nie krótszym niż 5 godzin zajęć edukacyjnych, której ukończenie umożliwia uzyskanie lub uzupełnienie wiedzy zdobytej na określony temat.
* praktyka zawodowa - jest pozaszkolną formą kształcenia o czasie trwania uzależnionym od złożoności umiejętności niezbędnych do wykonywania zadań zawodowych, nie krótszym jednak niż 80 godzin zajęć, której ukończenie umożliwia uzyskanie lub uzupełnienie praktycznych umiejętności zawodowych z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia zawodowego uczestników.
Każda z form kształcenia pozaszkolnego musi mieć zapewniony odpowiedni poziom merytoryczny i organizacyjny.
Aby pomóc sobie i w przyszłości innym nauczycielom bibliotekarzom w prowadzeniu praktyk studenckich, opracowałam program takich praktyk. Umożliwia on określenie umiejętności, których nabywa student w wyniku odbytych zajęć, a jeżeli zajdzie taka konieczność istnieje możliwość zmian ilości godzin pracy w poszczególnych wydziałach, w zależności od długości praktyk.
PROGRAM PRAKTYK PEDAGOGICZNYCH STUDENTÓW
Praktyki studenckie w Bibliotece Pedagogicznej w Piotrkowie Tryb. mają na celu poznanie specyfiki pracy tej placówki i metod działalności pedagogicznej. Praktyki przeznaczone są dla studentów ostatniego roku studiów bibliotekoznawczych. Odbywają się one w wymiarze 150 godzin na terenie biblioteki. Podstawowym minimum tygodniowym pobytu studenta w bibliotece w ciągu tygodnia jest wymiar godzinowy etatu nauczyciela - bibliotekarza (30 godz.). Praktykant odbywa zajęcia w godzinach wyznaczonych przez Dyrektora Biblioteki Pedagogicznej w Piotrkowie Tryb. i opiekuna praktyk.
Student poznaje pracę wszystkich Wydziałów biblioteki:
- Wydziału Gromadzenia i Opracowania Zbiorów,
- Multimedialnego Centrum Informacji i Promocji i Multimedialnej Pracowni Ekologicznej,
- Wydziału Udostępniania Zbiorów.
Do głównych zadań praktyk pedagogicznych należy:
- zapoznanie z organizacją i funkcjonowaniem biblioteki pedagogicznej,
- pogłębienie dotychczasowej wiedzy i umiejętności poprzez konfrontację przygotowania teoretycznego z praktyczną działalnością nauczyciela bibliotekarza,
- obserwacja procesu kształcenia czytelnika i użytkownika informacji,
- kształtowanie właściwej postawy zawodowej przyszłego nauczyciela - bibliotekarza
OBSZARY TEMATYCZNE PROGRAMU |
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
METODY
I TECHNIKI REALIZACJI ZADAŃ |
CELE SZCZEGÓŁOWE |
OSOBY WSPIERAJĄCE |
HARMONOGRAM ZAJĘĆ |
UWAGI |
I
Zapoznanie
z dokumentacją biblioteki |
1. Opracowanie planu pracy biblioteki pedagogicznej lub dokładna analiza już istniejącego planu.
2. Obserwacja różnorodnych form zajęć dydaktycznych.
3. Zapoznanie się
z dokumentacją poszczególnych wydziałów.
|
1. Analiza dokumentów |
Student :
1. zna zasady opracowania planu pracy biblioteki ;
2. potrafi omówić
i zanalizować obserwowane zajęcia dydaktyczne;
3. zna dokumenty poszczególnych Wydziałów :
- plany pracy,
- sprawozdania,
- regulaminy
|
Kierownicy poszczególnych Wydziałów Biblioteki
opiekun praktyk |
30 godz. |
|
II
Zasady
i techniki gromadzenia zbiorów |
1. Sporządzanie zamówień.
2. Uczestnictwo
w kontaktach
z księgarniami.
3. Ewidencjonowanie zbiorów zgodnie
z przepisami.
4. Opracowanie techniczne.
5. Katalogowanie różnych typów zbiorów zgodnie
z przepisami.
6. Klasyfikacja zbiorów.
7. Poznanie zasad
i kryteriów selekcji materiałów zbędnych.
8. Akcesja czasopism.
|
1. Pokaz.
2. Wyjście do księgarni.
3. Analiza dokumentów.
4. Ćwiczenia.
5. Analiza przepisów; ćwiczenia.
6. Praca z tablicami.
7. Pokaz; ćwiczenia. |
Student :
1. umie zamówić interesujący go materiał biblioteczny;
2. potrafi wpisać zakupione materiały do ksiąg inwentarzowych bądź komputerowej bazy danych;
3. umie skatalogować różne typy dokumentów;
4. potrafi sklasyfikować książki wg różnych systemów bibliotecznych;
- UKD,
- języka haseł przedmiotowych BN
5 . umie wybrać materiały do selekcji;
6. zna proces akcesji czasopism. |
Kierownik Wydziału Gromadzenia
i Opracowania Zbiorów
pracownicy wydziału
odpowiedzialni za
poszczególne
zadania |
90 godz. |
|
III
Formy pracy
z użytkownikiem biblioteki |
1. Zapisy czytelników.
2. Udzielanie porad
i informacji.
3. Uczestnictwo
w pracach
z czytelnikiem indywidualnym.
4. Poradnictwo
w wyborach czytelniczych.
5. Uczestnictwo
w lekcjach bibliotecznych prowadzonych przez nauczycieli bibliotekarzy.
6. Samodzielne prowadzenie lekcji bibliotecznych.
7. Prowadzenie ewidencji wypożyczeń.
|
1. Analiza dokumentów.
2. Ćwiczenia.
3. Rozmowy. |
Student :
1. potrafi zapisać czytelnika do biblioteki;
2. potrafi udzielić wyczerpujących informacji czytelnikowi;
3. umie zachęcić użytkownika biblioteki do dalszego korzystania
z jej usług;
4. potrafi samodzielnie opracować konspekt
i scenariusz lekcji bibliotecznej;
5. zna zasady sporządzania statystyki bibliotecznej. |
Kierownik Wydziału Udostępniania Zbiorów
pracownicy Wydziału odpowiedzialni za poszczególne zadania |
30 godz. |
|
IV
Organizacja warsztatu informacyjnego |
1. Sporządzanie kart katalogowych do katalogów:
- alfabetycznego,
- systematycznego,
- przedmiotowego
2. Zapoznanie z kartoteką zagadnieniową.
3. Znajomość księgozbioru podręcznego.
4. Sporządzanie zestawień tematycznych . |
1. Ćwiczenia.
2. Analiza materiałów informacyjnych biblioteki. |
Student :
1. umie sporządzić karty katalogowe do katalogów wszystkich typów;
2. umie sporządzić karty katalogowe do kartoteki zagadnieniowej;
3. potrafi szeregować karty
w katalogach;
4. zna rozmieszczenia księgozbioru podręcznego;
5. potrafi sporządzić zestawienie bibliograficzne.
|
Kierownik Multimedialnego Centrum Informacji
i Promocji
Kierownik Wydziału Gromadzenia
i Opracowania Zbiorów
Pracownicy Wydziałów odpowiedzialni za tworzenie warsztatu informacji
|
30 godz. |
|
ANKIETA DLA PRAKTYKNTA
1. Czy program spełnia moje oczekiwania?
Tak Nie Nie mam zdania
2. Program pomógł mi rozwinąć praktyczne umiejętności przydatne bezpośrednio w pracy zawodowej
Tak Nie Nie mam zdania
3. Na praktykach nauczyłam się
..........................................................................................................
4. Na praktykach podobało mi się
............................................................................................................
5. Na praktykach nie podobało mi się
..............................................................................................................
6. W trakcie trwania praktyk chciałabym zapoznać się z:
...................................................................................................................
7. Co zmieniłbyś w programie?
....................................................................................................................
ANKIETA DLA KIEROWNIKÓW WYDZIAŁÓW
1. Pracę studenta oceniam
pozytywnie negatywnie
2. Zaangażowanie studenta oceniam
pozytywnie negatywnie
3. Czy program spełnia moje oczekiwania?
tak nie nie mam zdania
4. Co zmieniłabyś w programie?
...........................................................................................
Bibliografia:
KOMOROWSKA H. O programach prawie wszystko Warszawa 1999, ISBN 83-02-07327-X
DZIERZGOWSKA J. Jak uczyć metodami aktywnymi Warszawa 2005, ISBN 83-88839-56-X
PROGRAM "Nowa Szkoła". Materiały szkoleniowe dla rad pedagogicznych. Projektowanie Warszawa 1999
GREJA K. Konstruowanie szkolnych programów nauczania Katowice 2003
KSZTAŁCENIE praktyczne przyszłych nauczycieli szkoły Red. J. Kuźma, R. Wroński Kraków 2002, ISBN 83-7271-143-7