WARSZTATY BIBLIOTEKARSKIE NUMER 3(11), WZRESIEŃ 2004PoprzedniNastępny

 

Serwis BPP | Warsztaty Bibliotekarskie | 2004 nr 3 | Zwierzęta domowe ...

Aneta Gnyp
bibliotekarz Biblioteki Pedagogicznej w Piotrkowie Trybunalskim

 
  Zwierzęta domowe - nasi milusińscy. Scenariusz zajęć z edukacji ekologicznej dla klas I-III szkoły podstawowej  
     
 

Temat: Zwierzęta domowe - nasi milusińscy

Cel ogólny: Poznanie zwierząt domowych

Cele szczegółowe (operacyjne)
Uczeń:
- zna potrzeby zwierząt i sposoby opieki nad nimi,
- ma poczucie odpowiedzialności za warunki życia psów i kotów rasowych - zadbanych oraz psów bezdomnych,
- poznaje różne rasy psów i kotów i ich charakterystyczne cechy,
- zna zwierzęta domowe: psa, kota, chomika, świnkę morską, królika,
- zna sposoby odżywiania się tych zwierząt,
- wie, z czym związana jest decyzja o przyjęciu nowego zwierzaka do domu,
- umie dostrzegać i oceniać złe traktowanie zwierząt przez ludzi.

Metody pracy:
- informacyjne
- heurystyczne

Formy pracy:
- zbiorowa
- indywidualna

Środki dydaktyczne:
- prezentacja multimedialna w programie PowerPoint
- kartoniki: rozsypanka wyrazowa dotycząca zasad prawidłowego postępowania ze zwierzętami
- program multimedialny: "Multimedialna encyklopedia Wiem 2004"
- komputer z multiprojektorem

Przebieg zajęć:

1. Zapoznanie z tematem lekcji.
Zwrócenie uwagi na fakt, że człowiek nie jest sam - żyje wśród innych organizmów.
W naszych domach często hodujemy zwierzęta. Nazywamy je zwierzętami domowymi.

- Na dzisiejszych zajęciach porozmawiamy o zwierzętach, które nazywamy domowymi

a) wyjaśnienie pojęcia "zwierzęta domowe" i poznanie przedstawicieli zwierząt domowych
- Co to znaczy zwierzęta domowe?
- Jakie znacie zwierzęta domowe?
(kot, pies, kanarek, papuga, chomik, świnka morska, królik)

2. Swobodne wypowiedzi na temat psów i kotów, ze szczególnym zwróceniem uwagi na potrzeby zwierząt, obowiązki opiekunów oraz poczucie odpowiedzialności za zapewnienie zwierzętom godziwych warunków życia.

O czym musimy pamiętać, decydując się na własne zwierzę domowe?

Żywa istota - to nie zabawka, trzeba mieć miejsce i zgodę rodziców, trzeba sprzątać po niej i karmić, wyprowadzać na spacery, nie można jej wyrzucić, gdy nam się znudzi.
- Czego potrzebują zwierzęta?
- Czym żywią się małe pieski i kotki?
- A co jedzą dorosłe psy i koty?

3. Omówienie budowy, trybu życia, zwyczajów psa i kota.
- Jak zbudowany jest pies i kot?
- Jakie cechy wspólne mają te zwierzęta?
- Czym różnią się te zwierzęta?
- Czym żywią się szczenięta i małe koty, a czym dorosłe psy i koty?
(małe żywią się mlekiem matki, dorosłym należy podawać świeże pożywienie z witaminami i wodą do picia)

Wysłuchanie odgłosu psa i kota (miauczenia małych kotków, miauczenie smutnego kota, odgłosy wydawane przez zdenerwowane koty.

a) pies domowy - należy do dużej rodziny psowatych. Przodkiem psa domowego był wilk. Istnieje aż 400 ras psów: jamnik, chart, owczarek podhalański, owczarek alzacki, ogar, pudel, szpic, bokser, spaniel, pekińczyk. Oprócz tych arystokratów są jeszcze najróżniejsze mieszańce - kundle.
Pies domowy dzięki doskonale rozwiniętemu zmysłowi węchu oraz słuchu (słyszy z 4-krotnie większej odległości niż człowiek), inteligencji a także innym cechom jest wielostronnie pożytecznym towarzyszem ludzi, daje się łatwo tresować, przez co wykształca pożądane formy zachowania i posłuszeństwa wobec człowieka.
Pies nie może żyć bez człowieka. Musi mieć dom. Wyrzucony na ulicę, umiera z głodu i tęsknoty. Pies w schronisku jest smutny, bo wciąż czeka na swojego pana.
Zanim weźmiesz go do domu, najpierw poznaj potrzeby i charakter psa. Wielkie psy, które muszą biegać, źle się czują w małym mieszkaniu. Psa trzeba wyprowadzać na spacer, kąpać i umiejętnie karmić, oraz głaskać. Jeśli masz psa, wychowaj go. Pamiętaj: nie ma złych psów, są źli ludzie. Pies ma w swej psiej naturze wielkie przywiązanie do człowieka. Przy dobrym i łagodnym człowieku pies tez jest dobry i łagodny. Złe psy - to takie, które były źle traktowane przez ludzi.

b) kot domowy - koty są ssakami zasiedlającymi niemal cały świat. Mają doskonale rozwinięty zmysł węchu i, co charakterystyczne, są dalekowidzami, ale rozpoznają tylko kolor niebieski i zielony. Kot ma doskonale rozwinięty zmysł węchu.
Koty mruczą - wydają ten szczególny dźwięk dzięki skoordynowanym ruchom krtani i głośni. To mruczenie wyraża na ogół zadowolenie i przyjemność. Jednak czasem może być sygnałem stresu i strachu. Trzeba dbać o swego przyjaciela.
Kot jest drapieżnikiem, ale nie należy się go bać. On drapie, kiedy się broni albo jak mu ktoś dokucza.
Zanim weźmiesz kota do domu, poznaj koci charakter i upodobania.

Wysłuchanie wiersza "Odwiedziny" Józefa Ratajczaka.

Prezentacja multimedialna "Koty".

4. Poznanie ras psa.
Wyróżnia się rasy obronne, myśliwskie, pasterskie, stróżujące, pociągowe a także psy pokojowe.

Grupę ras pokojowych tworzą głównie psy o niewielkich rozmiarach ciała, wyhodowane jako zwierzęta do towarzystwa np. yorkshire terrier, chichuahua, pekińczyk, papilion, mops, maltańczyk.

Pokaz niektórych ras psów:
- YORK
Pokaz zdjęcia i projekcja filmu z wykorzystaniem "Multimedialnej encyklopedii Wiem 2004"
- PEKIŃCZYK
Pokaz zdjęcia i projekcja filmu
- MALTAŃCZYK
Wysłuchanie odgłosu wydawanego przez maltańczyka
- MOPS
- CHIHUAHUA - jest jedną najmniejszych ras psów na świecie.

5. Wypowiedzi na temat sytuacji bezdomnych psów i kotów.
- Skąd pochodzą?
- Czy stanowią zagrożenie dla człowieka?
- Jak można im pomóc?

Zwierzęta towarzyszące człowiekowi często są trzymane przez niego w warunkach niewłaściwych w stosunku do ich potrzeb - np. ptaki w nieodpowiednich klatkach czy ryby w za małych akwariach. Mówimy, że Polska - to kraj miłośników zwierząt, ale co roku inspektorzy stowarzyszeń ochrony zwierząt mają do czynienia z tysiącami przypadków okrucieństwa wobec zwierząt. Okrucieństwo może być wynikiem niewiedzy (w tym także zaniedbania potrzeb zwierzęcia), ale również celowo wyrządzanej krzywdy.
Zwierzęta hodowane w domu - to nie tylko przyjemność, ale i obowiązek.
Czasami możesz spotkać bezdomnego psa lub kota. Bezdomny pies czy kot czeka na twoją pomoc. Zachowaj ostrożność przy spotkaniu z obcym zwierzęciem.

6. Zabawa śródlekcyjna.
Będę mówiła o różnych zwierzakach, o tym, co lubią jeść, gdzie śpią, co jest ich ulubionym zajęciem. Wy ocenicie, czy mówię prawdę, czy kłamię. Jeśli będę mówiła prawdę, klaśniecie 2 razy w dłonie i odpowiecie "tak". Gdy będę mówiła źle, złapiecie się za prawe ucho i powiecie słowo "nie".
- Kot lubi pływać w akwarium
- Ryba lubi wygrzewać się na słońcu
- Papuga lubi latać
- Ulubionym przysmakiem ryby jest kość
- Kot bardzo dobrze lata
- Kot pije mleko
- Kot ma bardzo dużo kolorowych piór
- Pies miauczy
- Kot szczeka

7. Poznanie innych zwierząt hodowanych w domu.
Prezentacja multimedialna "Zwierzęta domowe"

a) królik - w przeciwieństwie do zająca królik domowy woli kicać. Odzwyczaił się od biegów, skoków. Zanim przyniesiesz go do domu, poznaj jego obyczaje. Dowiedz się, co je i jak powinien mieszkać. Bardzo nie lubi, kiedy podnosi się go za uszy. Już lepiej chwytać królika za skórę na grzbiecie. Najlepiej jednak przy przenoszeniu podkładać obie ręce pod brzuszek i łapki. Zwierzę w domu - to obowiązek. Króliczą klatkę należy często sprzątać. W ciasnej klatce królikowi jest smutno. Chciałby sobie trochę pokicać. Wypuść go czasem. Trzeba wiedzieć, że króliki są zwierzętami stadnymi. Chętnie zaprzyjaźnią się z człowiekiem, ale potrzebują towarzystwa osobnika swojego gatunku.
b) świnka morska - jest gryzoniem. Gryzoniami są też szczury, chomiki, myszy. Znasz świnkę morską i pewnie się zastanawiasz, czy lubi pływać w morzu. Otóż nie lubi. A na dodatek ona wcale nie jest świnką. Z prawdziwą świnką ma tylko tyle wspólnego, że trochę podobnie chrząka. No cóż to dłuższa i bardzo zagmatwana historia. Najpierw Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę w 1492 r., ale pomylił ją sobie z Indiami. Za Kolumbem popłynęli konkwistadorzy. Zobaczyli tam ludzi i nazwali ich Indianami. Zobaczyli też małe zwierzątka i nazwali je królikami indyjskimi. Wzięli tego niby królika na statek i przywieźli do Europy. Europejczycy stwierdzili, że królik, który chrząka jak świnka, nie może być królikiem, tylko świnką. A ponieważ świnka przybyła drogą morską, jest świnką morską. Czy zauważyliście, że jest pozbawiona ogona? Nie jest wcale tak trudno urządzić dla niej miejsce w domu. Wystarczy klatka, wyściółka ze słomy, trocin lub drewnianych wiórów oraz karmnik i umieszczony pionowo dozownik z wodą. To wszystko, co potrzebne jest śwince, ponieważ jest ona mało aktywna. Ten gryzoń jest bardzo żarłoczny. Żywi się wyłącznie pokarmem roślinnym.
c) chomik syryjski - ten gatunek hoduje się w mieszkaniach. Prowadzi nocny tryb życia, a w ciągu dnia zazwyczaj śpi. Bardzo łatwo go karmić, ponieważ jest wszystkożerny. Żeby go trzymać w domu, potrzebna jest klatka, pionowo umieszczony pojemnik z piciem, kółko do zabawy, trociny na wyściółkę i trochę waty lub szmatka, żeby mógł sobie urządzić przytulne gniazdko.
d) ryby - pływają w morzach i oceanach, rzekach i strumieniach, jeziorach i stawach. Najmniejsze ryby - to rybki akwariowe. Kolorowe rybki pięknie wyglądają w akwarium wśród roślin wodnych, kamyków i muszelek. Ale zanim weźmiesz rybkę do domu, poznaj charakter i obyczaje ryb akwariowych. Gdy wpuścisz ją do rybek wesołych i łagodnych, będzie szczęśliwa, szybko się z nimi zaprzyjaźni. Ale gdy bezbronna, mała rybka, znajdzie się wśród ryb rozbójników, będzie jej bardzo źle. Ryby wymagają opieki. Trzeba dbać o czystość akwarium, należy umiejętnie zmieniać wodę i oczywiście, wiedzieć, co ryby jedzą. Kto twierdzi, że ryby nie mówią, jest w błędzie. Przyjrzyj się jej. Wyciągasz ją z wody, a ona się trzepocze - "Chcę do wody! Duszę się!". Pływa powoli, przechyla się na bok- choruje. Pomóż jej. Kiedy stoisz przy akwarium, a ona żegluje w Twoją stronę - "Cześć! Jak było dziś w szkole? Każdy mówi, jak umie.
Powiedzenia o rybach
O kimś zdrowym mówi się, że jest "zdrów jak ryba", o sprytnym, że "czuje się jak ryba w wodzie". Człowiek ważny czy bogaty - to "gruba ryba" a człowiek bezwzględny - to "rekin"
"Nie ucz ryby pływać" - odpowiesz koledze, który chce nauczyć cię, np. dodawania, z którym świetnie sobie radzisz.
e) ptaki
Zanim przyniesiesz ptaka do domu, poznaj obyczaje ptaka. Musisz wiedzieć, co je i jaką powinien mieć klatkę. I jeszcze jedna ważna sprawa: są ptaki, a wśród nich wiele papug, które nie potrafią żyć samotnie bez towarzysza lub towarzyszki swego gatunku.
Przyzwyczajaj ptaka do siebie powoli. Nie strasz, nie chwytaj za skrzydła! Dbaj o niego. Lubi mieć czystą klatkę i świeżą wodę. I pamiętaj: ptak - to nie zabawka, to przyjaciel na całe życie.
f) żółw - ma pancerz i może chować w nim łapki i głowę.
Zanim weźmiesz go ze sklepu, najpierw dowiedz się, jakim jest żółwiem. Żółw wodny żyje w wodzie, więc potrzebuje akwarium. Żółw ziemno-wodny powinien mieć specjalne akwarium do pływania i miejsce do chodzenia. Żółw lądowy będzie się dobrze czuł w terrarium. Musi mieć wygodny dom u człowieka.
Jeśli żółw wyciąga szyję i je nam z ręki, tzn., że nam ufa i chce być naszym przyjacielem.

8. Rozdanie kartoników - rozsypanka wyrazowa.
Zadanie polega na ułożeniu z rozsypanki wyrazowej zdań mówiących o zasadach prawidłowego postępowania ze zwierzętami.

9. Podsumowanie wiadomości o zwierzętach hodowanych w domu ze szczególnym zwróceniem uwagi na fakt, iż trzymanie w domu zwierząt to nie tylko przyjemność, ale i obowiązek.
- Jaką rolę odgrywają zwierzęta w życiu człowieka?
- W jaki sposób pielęgnujemy zwierzęta domowe?
(dbamy o prawidłowe żywienie, opiekę medyczną, zapewnienie dobrego mieszkania, przestrzeganie kalendarza szczepień; należy zapewnić im ruch na świeżym powietrzu, regularne spacery i opiekę w czasie wyjazdów na święta lub na wakacje).

 
 

 

Zwierzęta domowe - nasi milusińscy : scenariusz zajęć z edukacji ekologicznej dla klas I-III szkoły podstawowej / Aneta Gnyp // W: Warsztaty Bibliotekarskie [Dokument elektroniczny] / red. nacz. Wiesława Olczykowska. - Czasopismo elektroniczne. - Nr 3/2004 (11) wrzesień. - Piotrków Trybunalski : Biblioteka Pedagogiczna, 2004. - Tryb dostępu: http://www.pedagogiczna.edu.pl/warsztat/2004/3/040312.htm. - ISSN 1732-7008